Inleiding
Voor diverse gemeentelijke activiteiten is grond- en vastgoed nodig. Gemeentelijke plannen op onder meer het gebied van wonen, werkgelegenheid en recreatie hebben consequenties voor het grond- (en vastgoed-)gebruik in de gemeente. Zeggenschap over grond en vastgoed is dan ook van groot belang voor het verwezenlijken van initiatieven in de fysieke leefomgeving en publieke voorzieningen.
Overheden voeren onder meer grond- en vastgoedbeleid met het oog op een goede werking van de grondmarkt en trachten met het beleid veranderingen in het grond- en vastgoedgebruik te sturen.
Doel
Grond- en vastgoedbeleid is geen doel op zich.
Grond- en vastgoedbeleid is doelgericht ingrijpen van de overheid op de grond- en vastgoedmarkt om te komen tot een efficiënte en rechtmatige verdeling van onroerend goed en van kosten en baten bij de ontwikkeling ervan.
De gemeente geeft in het grond- en vastgoedbeleid de wijze en mate van inzet van het beschikbare grondbeleidsinstrumentarium aan. Het beleid is echter niet alleen een ondersteunend instrument voor diverse ruimtelijke en sectorale beleidsdoelen, er zijn ook financiële risico’s aan verbonden. Goede sturing en beheersing van de uitvoering is van groot belang om tegelijkertijd de gemeentelijke doelen te realiseren en financiële risico’s beperkt te houden.
Visie op Grond- (en vastgoed)beleid
Het Grond- en vastgoedbeleid wordt ingezet om gewenste en toekomstige (her-)ontwikkelingen te realiseren en om ruimtelijke doelstellingen op het gebied van onder meer wonen, werkgelegenheid, natuur en groen, infrastructuur, klimaatadaptie, recreatie, maatschappelijke voorzieningen en gemeentelijke (huisvestings-)doelen te verwezenlijken.
In de nota wordt uitgegaan van de omgevingswet per 1 januari 2024 en de instrumenten in de nieuwe situatie, zijnde de instrumenten uit het Omgevingsrecht, waaronder; Wro, Bro, WvG, Wabo en Onteigeningswet.
In de omgevingsvisie en beleidsnota’s legt de gemeente Leudal haar ruimtelijk beleid en doelstellingen, samenhangend met de ontwikkelingsopgaven van wonen, werken, voorzieningen en (ruimtelijke) projecten vast. Het Grond- en vastgoedbeleid borgt een eenduidige en transparante beleidslijn voor het sturen en beheersen van ruimtelijke projecten. Het is een middel om beleidsinhoudelijke doelstellingen te verwezenlijken voor gebruik, beheer en ontwikkeling van de fysieke leefomgeving. Voor onze gemeente is het (voeren van) Grond- en vastgoedbeleid ook een belangrijk instrument voor het bereiken van de maatschappelijke doelen van de Omgevingswet.
Herziening Nota Grond- en vastgoedbeleid
In de herziening nota Grond- en vastgoedbeleid is onder andere meegenomen de vastgestelde Structuurvisie Wonen Midden-Limburg 2022-2025 inclusief Versnellingsagenda Wonen 2023-2025, het Didam-arrest, de wijziging van het BBV, de toekomstige ontwikkeling van de Omgevingswet (zie paragraaf doelen) en de gewijzigde inzichten met betrekking tot de (her)ontwikkeling en/of herbestemming van vrijkomende gronden en accommodaties(/gemeentelijk vastgoed). Rekening houdend met deze ontwikkelingen en onze ambitie de kernen leefbaar te houden voor onze inwoners en bedrijven, is de nota Grond- en vastgoedbeleid samengevoegd tot één nota. Met de instrumenten die deze Nota ons bieden wordt het mogelijk in te spelen op de bestaande en toekomstige ontwikkelingen.
Onderstaand wordt kort ingegaan op de bestaande ontwikkelingen
Wonen is binnen onze gemeente een actueel thema. De focus ligt op de realisatie van voldoende woningen van 'de juiste kwaliteit op de juiste plek'.
Na jaren van gedwongen terughoudendheid, heeft de gemeente het afgelopen jaar opnieuw belangrijke stappen gezet naar een goed gevulde portfolio met passende woningbouwplannen. De gemeente kiest voor een actieve aanpak waarbij de gemeente haar eigen grondposities en andere prominente locaties in de kernen actief ontwikkelt ten behoeve van woningbouw.
Uitvoering grond- en vastgoedbeleid
In de gemeente Leudal is besloten ‘situationeel Grond- en vastgoedbeleid’ toe te passen. Hetgeen betekent dat per geval op basis van objectieve criteria (opgenomen het afwegingskader) bepaald wordt wat de passende strategie is. Het zou bijvoorbeeld vanuit ruimtelijk-, maatschappelijk- of volkshuisvestelijk oogpunt op een gegeven moment wenselijk kunnen zijn om toch over te gaan tot actief grondbeleid. Ons beleidskader biedt ons de mogelijkheid deze keuze weloverwogen te maken.
Kostenverhaal
De inzet van de gemeente Leudal is erop gericht om zo vaak als mogelijk het kostenverhaal via vrijwillige overeenkomsten met een grondeigenaar (anterieure overeenkomsten) te verzekeren.
Herziening
De gemeente Leudal actualiseert jaarlijks alle grondexploitaties. De bijstelling vindt op twee momenten in het jaar plaats en wel bij de besluitvorming van de jaarstukken en de begrotingsstukken.
Risicomanagement
De gemeente Leudal voert een actief risicomanagement door:
- De uitgangspunten van de planexploitatie continu te monitoren en zo nodig bij te stellen, zonder dat hiermee de kwaliteit van het plan substantieel wordt aangetast. In dat geval is nieuw bestuurlijk draagvlak vereist.
- De onderdelen van de planontwikkeling realistisch in te schatten.
- Activiteiten in het planontwikkelingsproces te toetsen aan vastgestelde financiële kaders en het planresultaat te toetsen aan de mogelijkheden en onmogelijkheden met betrekking tot het weerstandsvermogen van de gemeente.