Samenleving

We hebben de afgelopen jaren hard gewerkt om de transformatie van het sociaal domein vorm en inhoud te geven. Aan de hand van de succesfactoren en knelpunten van het huidige beleid, bouwen we steeds aan een duurzame innovatie binnen het sociaal domein.
In het afgelopen jaar hebben we onder andere onderstaande ambities weten te bereiken:

• Het opstellen en vaststellen van het Beleidsplan Sociaal Domein 2024-2027, dat bijdraagt aan de effecten en doelen van de sociale basis uit onze zomernota;
• Uitvoering aan het project Zero Based Budgetting waarbij een resterende taakstelling is afgeboekt;
• Gestart met de woonzorganalyse op Midden Limburgs niveau. Dit leidt in 2024 en verder tot een visie op het woonzorgaanbod binnen onze gemeente;
• Uitbreiding van het aantal praktijkondersteuners huisartsen (POH);
• En binnen de Participatiewet hebben we tot 2 keer toe Energietoeslagen en een algemene toeslag gemeente (€250) uitgekeerd.

Binnen dit programma hebben onze (behaalde) ambities betrekking op onderstaande maatschappelijke effecten gehad:

• Vergroten van de zelfredzaamheid van inwoners.
• Meer inwoners doen mee in een inclusieve samenleving.
• Inwoners krijgen beter en passende ondersteuning. Zo preventief mogelijk, zo kort mogelijk en zo lang als nodig.
• Meer zelfredzame maatschappij.

Bovenstaande maatschappelijke effecten zijn vertaald naar onderstaande beleidsdoelen, met andere woorden, waar hebben we ons op gericht om deze maatschappelijke effecten te behalen?

1. Meer kwetsbare inwoners blijven op een veilige en verantwoorde manier (langer) zelfstandig wonen;
2. Meer jeugdigen groeien gezond en veilig op en krijgen gelijke kansen talenten te ontwikkelen;
3. Meer inwoners hebben een gezonde leefstijl;
4. Meer inwoners ontwikkelen en benutten hun talenten;
5. Het waarborgen van een zo veilig mogelijke leefomgeving;
6. Bevorderen van de leefbaarheid en de sociale cohesie van de maatschappij.

Deze bovenstaande effecten en doelen hebben betrekking op de hierna volgende beschreven onderwerpen en thema's binnen het programma Samenleving.

Samenwerking Midden-Limburg (West)
Het afgelopen jaar is geïnvesteerd in de samenwerking tussen de gemeente Leudal, Nederweert en Weert (Midden-Limburg West) en in de samenwerking met de gemeenten Midden-Limburg Oost en Noord-Limburg.
In Midden-Limburg is planmatig gestuurd op samenhang, resultaten en nieuwe ontwikkelingen die hieronder verder beschreven staan.
In 2023 zijn bijvoorbeeld de regionale activiteiten Wmo en Jeugdhulp volgens het opgestelde regionaal Programmaplan sociaal domein uitgevoerd. Het afgelopen jaar hebben de ambtelijke en bestuurlijke overleggen over de regionale samenwerking geleid tot een verkenning van de samenwerking gericht op bedrijfsvoering tussen de Midden-Limburgse gemeenten. Verder zijn de activiteiten gericht op het inrichten van een dashboard sociaal domein en harmonisatie ICT. Ook in 2023 heeft een traject gelopen met de gemeenten van Midden-Limburg en het CJG om samen tot nieuwe afspraken te komen over sturings- en verantwoordingsinformatie en frequentie van aanlevering, gebaseerd op de regionale beleidsplannen. Met de subsidiebeschikking 2024 is aan het CJG opdracht gegeven om de verantwoording volgens de nieuwe afspraken te laten plaatsvinden. Met betrekking tot de harmonisatie binnen de uitvoering Wmo is er voor gekozen om dit te laten verlopen door een bredere samenwerking van de gemeenten op actuele thema's.

Beleidsplan Sociaal Domein 2024-2027
De gemeenteraad heeft in november 2023 het Regionaal Beleidsplan Sociaal Domein 2024 tot en met 2027 vastgesteld. Met dit plan zijn wederom de visie, maatschappelijke effecten en de doelen voor de komende jaren vastgesteld (zie hierboven beschreven). De afgelopen vier jaar hebben de gemeenten Leudal, Nederweert en Weert samengewerkt aan de transformatie van het sociaal domein. De visie, maatschappelijke effecten en doelen waaraan gewerkt is zijn al eerder beschreven in het regionale Beleidsplan Sociaal Domein Midden-Limburg West (MLW) 2020 t/m 2023. Lokaal is gerapporteerd over de voortgang van het beleidsplan.
Het Beleidsplan Sociaal Domein 2024 tot en met 2027 bouwt voort op het vorige beleidsplan sociaal domein en zal blijven bijdragen aan de eerder beschreven effecten en doelen.

Duurzaam evenwicht sociaal domein
Binnen het sociaal domein resteerde begin 2023 een taakstelling van circa € 424.000 structureel vanaf 2026. Door een 'cocktail' van maatregelen, onder andere het normaliseren en de-medicaliseren van de jeugdzorg, het strenger indiceren van aanvragen in het kader van de Wmo, het afschalen van Wmo maatwerk naar inzet in het voorliggend veld en het doorvoeren van het woonplaatsbeginsel is de bijgestelde taakstelling structureel gerealiseerd. Daarnaast hebben we in 2023 de begroting conform het Zero Based Budgetting opgesteld, zodat zowel de financiële aspecten als ook de beleidsmatige aspecten tegen het licht zijn gehouden. Dit heeft geresulteerd in het uiteindelijk doorhalen van de taakstelling. Dit geheel heeft bijgedragen aan onder andere;

• Inwoners krijgen beter en passende ondersteuning. Zo preventief mogelijk, zo kort mogelijk en zo lang als nodig.
• Waarborgen van laagdrempelige, duurzame en structureel betaalbare zorg.
• Vergroten van de zelfredzaamheid van inwoners.

• Beleid nieuwe aanbieders: De lijn om terughoudend om te gaan met de vestiging van nieuwe aanbieders in onze gemeente vanwege de aanzuigende werking is in 2023 doorgezet. De nieuwe contracten binnen Wmo en Jeugd zijn hier een onderdeel van. Ook het nieuwe woonplaatsbeginsel Jeugdwet heeft hier invloed op. Namelijk, de gemeente waar de jeugdige vandaan komt, betaalt nu de kosten en niet meer de gemeente waar de jeugdige verblijft en staat ingeschreven. Dit laatste kwam met name in onze gemeente veel voor.

• Samenwerking jeugdhulp-onderwijs: Deze samenwerking was het afgelopen jaar vooral gericht op de besteding van de NPO-middelen en het steunpakket sociaal en mentaal welzijn en leefstijl samen met het onderwijs. Het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) is een (niet-structureel) investeringsprogramma van het Rijk in scholen en gemeenten om de gevolgen van de coronacrisis voor leerlingen op te vangen. Een deel van de gemeentelijke middelen is ingezet voor interventies ter bevordering van de weerbaarheid van jongeren. Hiermee worden de algemene ontwikkeling en het functioneren van jongeren versterkt en de kans op problemen verminderd. Op deze manier is er geïnvesteerd in het versterken van het voorliggend veld.

• Kansrijke Start: Het actieprogramma Kansrijke Start benadrukt het belang van de eerste 1.000 dagen voor een goede start van het leven en zo ook op latere leeftijd gezonder en veiliger te zijn.  De wijze waarop de regio Noord en Midden-Limburg invulling heeft gegeven aan Kansrijke Start is uitgewerkt in een regionaal uitvoeringsplan 2020-2026. Onder Kansrijke Start vallen deelprojecten. ‘Nu niet zwanger’ (ondersteuning kwetsbaren in het bewust maken van een keuze rondom kinderwens), VoorZorg (intensieve begeleiding aanstaande moeders met meerdere problemen) en Centering Zwangerschap (medische controles aanvullen met interactief leren over gezondheid en preventies). Er is meer vraag dan de vorig jaar regionaal ingekochte 30 trajecten VoorZorg die een positief effect hebben op de preventie en het voorliggende veld.

• Verwerving Jeugd: Met betrekking tot jeugdhulp zijn de meeste aanbestedingen afgerond. Alleen voor het segment Ambulante hulpverlening/dagbehandeling en dagbesteding is gedurende het jaar geïnvesteerd in de implementatie van deze nieuwe aanbesteding. Voor behandeling met verblijf zijn de nieuwe contracten ingegaan per 1 januari 2023. De inzet van deze nieuwe contracten heeft bijdragen aan het leveren van betere en passende ondersteuning voor onze jongeren en het waarborgen van laagdrempelige, duurzame en structureel betaalbare zorg.

• Verwerving Wmo:

Hulp bij het huishouden
De nieuwe contracten voor deze Wmo maatwerkvoorziening zijn vanaf 1 januari 2023 gestart. Naast het reguliere werk moest de toegang zich ook richten op de vele herindicaties voor hulp bij het huishouden. Een intensieve omzetting van de oude werkwijze (profielen) naar de nieuwe werkwijze (urenindicaties).
Wmo Begeleiding
Het afgelopen jaar is er veel tijd besteed om te komen tot nieuwe contracten voor de maatwerkvoorziening Wmo Begeleiding. Deze samenwerking heeft plaatsgevonden met de MLW gemeenten, maar ook hebben we de samenwerking gezocht met de MER gemeenten.
De inzet van deze nieuwe contracten heeft bijgedragen aan het leveren van betere en passende ondersteuning voor onze inwoners en het waarborgen van laagdrempelige, duurzame en structureel betaalbare zorg. Vanaf 1 januari 2024 jl. zijn we gestart met de nieuwe contracten voor Wmo begeleiding.

• Participatiewet

In 2023 is gewerkt aan het tijdig en correct betalen van uitkeringen. Daarnaast waren we intensief bezig met de uitvoering van het armoedebeleid aan de hand van het door de raad vastgestelde uitvoeringsplan dat aansluit op het beleidsplan Armoedebeleid