Financiën en belastingen

De veranderende wereld om ons heen, enerzijds door wet-, en regelgeving en anderzijds door een andere sociale structuur en behoefte bij de inwoners, zorgen voor steeds uitdagender wordende financieringsvraagstukken naar de toekomst toe.

Deze veranderingen zorgen ook voor mogelijkheden, om als gemeente nieuwe manieren van inkomsten aan te spreken en op een andere manier naar de financiën te kijken. De gemeente streeft naar een structureel gezonde financiële huishouding. Hierbij worden de beschikbare middelen op een zo effectief mogelijke manier ingezet met mogelijkheden om andere vormen van financiering hierbij te betrekken.

Wat hebben we bereikt?

Risico's inzichtelijk maken
In 2023 is de geactualiseerde Nota Reserves en Voorzieningen 2023 vastgesteld.
De risico's in de  risicobeheermatrix zijn inzichtelijk gemaakt en geactualiseerd.

Planning en Control
In 2023 is een nieuwe indeling van de programmabegroting 2024-2027 opgesteld. Voor de indeling van de programmabegroting 2024-2027 is de taakveldindeling van het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten) gevolgd.
Daarnaast is in 2023 de evaluatie van de planning en control cyclus in het jaarrekeningproces 2023  gestart in een nieuwe procesvorm waarbij meer in gezamenlijkheid aan het product wordt gewerkt. Ook wordt de doorontwikkeling van de P&C cyclus in het Auditcomité. Dit wordt verder uitgerold in 2024.

Zero Based Budgetting
Als gemeente streven we naar een begroting die structureel en reëel in evenwicht is. In 2023 is gestart met de pilot Zero Based Budgeting (ZBB) voor het sociaal domein. Bij ZBB worden budgetten vanaf nul opgebouwd. Op  basis van bestaand beleid wordt een realistische omvang van het benodigde budget bepaald en onderbouwd. Deze onderbouwing kan zijn op basis van wet--en regelgeving, prijs x aantal, historische kosten of gegevens van externe partners.
Dit heeft er toe geleid dat de budgetten van het sociaal domein actueel zijn en dat de resterende taakstelling is ingelost. In 2024 wordt ZBB verder ingezet. Als eerste wordt de afdeling Samenleving afgerond en daarna volgen de afdelingen Ruimte en Dienstverlening.
ZBB is een doeltreffende tool waarmee de uitgaven onder controle worden gehouden en de geldstromen in balans worden gebracht. De budgetten dwingen eigenaarschap en verantwoordelijkheid af zodat financiële keuzes op een goeie manier worden genomen.

Rijksbeleid
Vanuit het Rijk is nog geen duidelijkheid ontvangen over het nieuwe verdeelmodel met betrekking tot het gemeentefonds vanaf 2026. Ondanks deze onduidelijkheid is het in 2023 toch gelukt om voor de begroting 2024-2027 een structureel sluitende en reële begroting te presenteren. Tot slot heeft de decembercirculaire 2023 geleid tot extra middelen o.a. voor de energiecompensatie. In 2023 heeft een groot deel van de uitbetalingen van de energiecompensatie plaatsgevonden. Het bedrag dat resteert wordt in 2024 ingezet.

Externe subsidiemogelijkheden
In 2023 zijn mogelijkheden onderzocht om het proces rondom externe subsidiemogelijkheden onder de aandacht te brengen en te optimaliseren. We worden ondersteund door een extern bureau (VINDsubsidies) voor advisering op mogelijke subsidiestromen en hulp bij complexe subsidie-aanvragen. VINDsubsidies onderzoekt wekelijks naar mogelijkheden nationaal, regionaal en europees en deelt deze informatie met de gemeente.
Er zijn inmiddels voorbereidingen getroffen om het interne proces te optimaliseren waardoor er meer focus wordt gelegd op het verwerven van externe subsidies. Door meer bewustwording te creëren ten aanzien van subsidiemogelijkheden en dit proces te faciliteren kan worden bereikt dat opgaven effectiever en met minder middelen worden gerealiseerd. Dit wordt het komende jaar verder uitgewerkt.
Hiermee geven we uitvoering aan de wens van de raad en de motie 'Aantrekken expertise om meer externe subsidie te verwerven'.

Duurzaamheid /Energie
In 2023 is er een onderzoek gedaan naar het realiseren van energiegemeenschap. Een energiegemeenschap is een juridische entiteit (energiebedrijf) die ten behoeve van haar leden, vennoten of aandeelhouders activiteiten op de energiemarkt verricht en als hoofddoel heeft: het bieden van milieuvoordelen, economische en sociale voordelen. Binnen een energie-gemeenchap investeren inwoners, bedrijven en andere organisaties samen met de overheid in projecten voor het opwekken, opslaan, delen en verkopen van energie.